Hondakinen bilketa sistema hobetu eta birziklatze tasa handitzeko neurriak martxan jarri dira azken urteetan Andoainen:

• hondakin organikoa bereizteko edukiontzi marroien ezarpena

• organikoaren bilketa modu zuzenean, euren komertzioaren atarian bertan, sortzaile bereziei: ikastetxeak, hostalaritza, komertzioak,…

Neurri hauei ezker birziklapen tasa hobetzea lortu da, 2016ko %27tik gaur egungo %42ra igaroz. Emaitza onak eman dituzte baina ez dira nahikoak.

Joan den martxoan proba pilotu bat egin zen Sorabilla, Calonge eta Olagain auzoetan, bertan edukiontzi berdeak kendu eta txartelaren bidez irekitzen diren edukiontzi grisak ezarri ziren errefusa biltzeko. Emaitza honak eman ditu froga piloto honek, herritarren partaidetza handiagoa lortu da hondakin organikoa eta errefusaren gaikako bilketan. Horren ondorioz errefusa gutxiago sortu da, hau da, birziklatu ezin diren hondakinak, era honetan edukiontzien hustuketa maiztasuna betetze mailara moldatuz.

Azaroan hasita, orain arte errefusa biltzeko izan ditugun edukiontzi berdeak kenduko dira eta piskanaka grisak ezarri herri osoan.

Txipadun edukiontzi hauek txartelaren bidez irekitzen dira, nahi den egunean eta ordutan, astean lau aldiz gehienez. Behar bereziak dituzten familiak maiztasun handiagoarekin ireki ahal izango dute baimena eskatuz. Txartel honekin organikoaren edukiontzia ere irekitzen da.

Laister etxebizitza eta komertzioetara zuzenduriko kanpaina berri bat hasiko da, zerbitzu berriaren informazioarekin.

Tolosaldeko Mankomunitateak hondakin arriskutsuen bilketarako etxola jarri du Anoetako Iturtxulo kalean, liburutegiaren ondoan. Gaurtik aurrera beraz Anoetan sortutako hondakin arriskutsuak aipatutako etxolan utzi ahal izango dira, orain arte Ikastolako gune berezian utzi beharrean.

Garbigunera eraman behar izaten diren hondakin mota hauen kudeaketa herritarrei gerturatzea eta erosoago egitea du helburu jarri berria den etxolak. Hondakin mota honi arriskutsu deitzeak adierazten duen moduan, kudeaketa egoki bat gabe, ingurugiroarentzat oso kaltegarri izan daitezkeen hondakinei beharrezko tratamentua ematea dugu helburu, eta etxola hauen bidez geroz eta gutxiago dira zabortegietara bideratzen diren mota hontako hondakin arriskutsuak.

Etxolaren leiho desberdinen bitartez herritarrek dagokion lekura botako ditu hondakin arriskutsuak. Irudi eta testu bidez adierazten da hondakin arriskutsu bakoitza zein leihotan utzi behar den, kaxetaren barruan behar bezala hondakinak sailkatuak geratuko direlarik. Etxolan jasotako hondakin bakoitzari dagokion tratamentua ematera bideratuko da baimendutako kudeatzaileen bitartez.

Honakoak dira etxola hauen bidez biltzen diren hondakin berezi eta arriskutsuak:

• Aparatu elektriko eta elektroniko txikiak: batidorak, plantxak, patrikako telefonoak, ordenagailuetako teklatuak…

• Kotxeko bateriak

• CDak eta DVDak

• Merkuriozko termometroak (plastikozko poltsa itxietan)

• Pilak: alkalinoak, botoi-pilak eta bateria txikiak

• Erradiografiak

• Aerosol beteak edo erdi beteak

• Disolbatzaileak eta garbiketako produktuak (ondo itxitako ontzietan, isuririk egon ez dadin)

• Tinta eta toner kartutxoak

• Margoak eta brotxak (ondo itxita)

• Motore olioa (plastikozko bidoietan eta ondo itxita)

• Fluoreszenteak, kontsumo baxuko bonbilak eta halogenoak

Beste herrietako etxolak

Tolosaldeko Mankomunitateak dagoeneko jarriak ditu era hontako etxolak eskualdeko beste herrietan, hala nola:

• Alegia, Kultur etxean

• Andoain, taxien geltokian

• Asteasu, Farmazia ondoan

• Berastegi, Eliza ondoko aparkalekuan

• Ibarra, San Inazio auzoan

• Irura, Kultur gunean

• Tolosa, Emeterio Arrese plazan

• Villabona, Mintzola ondoan

• Zizurkil, Joxe Arregi plazan

• Tolosako (San Blas auzoan) eta Andoaingo (Leizotz industrigunean) garbiguneetan ere jasotzen dira hondakin arriskutsuak

Tolosaldeko gainerako herrietako udal eraikinetan ere jarriak daude ontzi bereziak etxean sortutako tamaina txikiko hondakin arriskutsuak era egokian uzteko.

Edukiontzi berdeak kendu, eta grisak ezarri dira, errefusa biltzeko, Andoaingo Sorabilla, Olagain eta Alejandro Kalonge auzoetan. Txipadun edukiontzi hauek txartelaren bidez irekitzen dira.

Hondakinak egoki sailkatzeko eta egun herrian dituzten hondakinen birziklapen tasak hobetzeko, Andoaingo udalak, sei hilabete iraungo duen proba piloto hau martxan jarri du.

Astean lau aldiz erabili ahal izango da edukiontzi hau, txartelarekin horrela bait dago programatuta. Salbuespena, pardelak erabiltzen dituzten familiak dira. Hauek, egunero erabili ahal izango dute.

Edukiontzien erabilerari buruzko zalantzak argitzeko eta xehetasun gehiago izateko, hezitzaile bat egongo da egun hauetan. Data hauetatik aurrera, udaletxeko informazio bulegoan edo 943 300 308 telefono zenbakian.

• Alejandro Calonge: martxoak 27: 11:30-12:30 eta martxoak 28: 09:30-10:30

• Sorabilla: martxoak 27: 10:30-11:30 eta martxoak 28: 11:30-12:30

• Olagain: martxoak 27: 09:30-10:30 eta martxoak 28: 10:30-11:30

Gaur gaurkoz, Tolosaldeko Mankomunitateak birziklatze indize adierazgarria du: 2017an (abendukoak kontutan izan gabe) etxeetako hondakinen gaikako bilketaren bataz bestekoa %62,30era iritsi da. Hala eta guztiz ere, badago zer hobetua eta horixe da Tolosaldeko Mankomunitateak Ecovidrio eta Ecoembes erakundeen laguntzarekin antolatu duen sentsibilizazio kanpaina berriaren xedea, hau da, gehiago eta hobeto birziklatzea. Herritarrek ondo birziklatzeko zalantzak dituzte, batez ere edukiontzi horian jasotzen diren hondakin batzuekin: plastikozko ontzi arinak, metalezko ontziak eta brik motakoak.

Hala ere, zalantza horiek beste edukiontzietara ere zabaltzen dira. Sentsibilizazio kanpaina honen bitartez, Tolosaldeko herritarrei laguntza eskaini nahi zaie informazio zehatza eta deigarria esku-eskura jarriz. Horretarako, nola birziklatu argi azalduko duten informazio egitura berezi batzuk jarriko dira eskualdeko 20 herritan. Zurezko paletak berrerabiliz eginiko egitura berezi horietan birziklapen-lerro ezberdinetan bereiztuta jaso behar diren benetako hondakinak jarri dira erakusgai eta baita informazio panelak ere.

20 herri 23 astetan

Urtarrilaren 10ean hasita hogei herritan jarriko dira egiturak ikusgai, Tolosako kasuan hiru auzoetan.
Kanpaina honetan, herri txikiek izango dute protagonismoa. Kontuan izan behar da eskualdea osatzen duten 28 udalerrietatik 19 herri txikiak direla, 1.000 biztanle baino gutxiagokoak.

Bilketa puntuen kopuruaren arabera, iraupen ezberdinez egongo dira herri bakoitzean, bi aste eta lau asteren artean. Ahalik eta herritar gehienera hurbiltze aldera, herri bakoitzean ere egituren kokapena aldatu egingo da aste batetik bestera, beti ere, hondakinen bilketa puntuak erabiliz.

Abaltzisketa, Baliarrain eta Altzo izango dira lehen herriak, urtarrilaren 10etik 17ra. Egituren hiru bikote daudenez, aldi berean hiru lekutan egongo dira ikusgai.

Udal korporazioa osatzen duten alderdiek joan zen abenduan sinatutako akordioari jarraiki, hiri hondakinak gaika biltzeko sistema aldatuko dute Ibarran. Gaikako bilketaren portzentajeak %80tik gora mantentzea da helburua.

Orain arte atez ateko sistema erabili dute hondakinak gaika bildu ahal izateko, baina maiatzaren 22tik aurrera edukiontzi bidez egingo dute. Beiraren iglua eta ontzi arinak eta papera zein kartoia jasotzeko edukiontziak horia eta urdina beti egongo dira irekita, baina organikoaren eta errefusaren edukiontziak itxita egongo dira, eta txip bidez ireki beharko dira.

Organikoaren edukiontzia (marroia) txartelarekin egunero irekitzea posible izango da 18:00etatik 23:00etara. Gogoratu hondakin organikoa botatzeko poltsa konpostagarriak txartelaren bitartez eskuratu ahal izango direla bi hilabetez behin, Euskal Herria 18an dagoen makinan.

Errefusaren edukiontzia (grisa) txartelarekin astean behin (nahi den egunean) irekitzea posible da 18:00etatik 23:00etara.

Arrazoi ezberdinengatik pixoihalak erabiltzen dituztenentzat, hauek egunero bota ahal izango dituzte errefusaren edukiontzira, horretarako Udalak txartelean egokitzapena egin ostean (interesatuak gerturatu zaitezte Udaleko ingurumen departamentura, 2. solairuan).

Era berean, ezkaratzetan etxebizitza bakoitzari dagokion edukiontzi gunea ere zehaztuko dute. Guztira 22 bat gune aurreikusi dituzte.

Landa eremuan, ekarpen guneen bidez jarraituko da bilketa egiten.

Auzo konpostaren planak berdin jarraituko du, eta hondakin berezien (arropa, erabilitako olioa, pilak, bereziak..) gaikako bilketak ere bai.

Merkataritza eta ostalaritzaren kasuan bi aukera dituztela ere esan du udalak. Organikoa, errefusa eta papera zein kartoia biltzeko atez ateko sistema erabiltzen jarrai dezakete. Horrela nahi izanez gero organikoa astearte, ostiral eta igande gauean atera beharko dute; errefusa larunbat gauean; eta papera zein kartoia egunero, astelehenetik ostiralera, gauean.

Edukiontzi bidezko sistema erabili nahi badute aldiz, gainontzeko herritarrek bezala egin beharko dute.

Frakzio garrantzitsuenak diren beira, paper-kartoia, ontzi arinak, hondakin organikoa eta errefusa, azken urteotan, beira ez beste guztiak atez ate bildu dira. Aldaketarekin, beira lehen bezala, kaleko edukiontzian biltzen jarraituko da, hondakin organikoa eta errefusa ere, atez ate biltzen jarraituko da, eta, paper-kartoia eta ontzi arinak biltzeko kaleko edukiontzi irekiak jarriko dira. Beraz, aldaketa, azken bi frakzio hauetan egingo da.

Orain arteko ordutegi berdinean, hondakin organikoak astearte, ostiral eta igande gauetan bilduko dira, eta errefusa larunbat gauean. Pixoihal edo hondakin sanitarioak ere, egun hauetan aterako dira.

Zizurkil eta Anoetako komertziotan, kartoia astearte eta ostiral gauetan jasoko da, atez ate.

Auzo konpostaren planak bere horretan jarraitzen du, eta gainerako hondakin berezien (arropa, erabilitako olioa, pilak…) bilketak ere bai.

Edukiontzi hauen ezarpenari berehala ekingo dio udalak, eta, hilabeteko epean hondakin organikoa bereiztuta biltzeko azpiegitura berri hau guztiz bukatuta egongo dela aurreikusten du. Edukiontziek txipa izango dute, eta irekitzeko txartela emango zaie hala nahi duten herritar erabiltzaileei.

Zerbitzuaren berri zehatzago emateko, udalak, Ataria bulegoa jarri du udaletxean herritarren eskura astelehenetik ostiralera 09:30 – 13:30 artean, eta astearte eta ostegunetan 16:00 – 20:00 artean. Herrian zehar, leku eta egun desberdinetan, informazio-guneak jarriko dira baita. Honetaz gain, behar bezala identifikatuta egongo diren informatzaileak etxez-etxe eta komertziotatik pasatuko dira hondakin organikoa bereiztuta biltzeko zerbitzu honen berri zehatz mehatz emateko. Informatzaileak pasatzen direnean etxean aurkitzen ez direnak inskribatzeko orriak ere jarriko dira etxeetako atarietan, gero, beste tarte batean pasatu ahal izateko.

Gaikako bilketa zerbitzu berri honetan izena ematen duenak, informazio esku-orriarekin batera, kuboa, poltsa konpostagarri sorta bat eta identifikaziorako txartel bat jasoko ditu.

Udal korporazioa osatzen duten EAJ-PNV, EH Bilbu eta PSE-EE alderdietako bozeramaileek akordio bat sinatu zuten joan zen otsailaren 19an, herriko hiri hondakinak gaika biltzeko sistema iraunkor bati buruz. Gaikako bilketa portzentajea gradualki igotzeko konpromisoa hartu zuten sinatzaileek, %70era iritxi arte.

Gaika biltzen diren frakzio bakoitzarentzat (beira, papera eta kartoia, ontzi arinak, organikoa eta errefusa) edukiontzi bana izango dituen sistema izango da. Beira, papera eta ontzi arinak biltzeko edukiontziak irekiak izango dira eta hondakin organikoak eta errefusa jasotzeko edukiontziak zabaltzeko txartela beharko dute herritarrek. Behin txartela jasota, nahi adina alditan zabaldu ahal izango dituzte bi edukiontzi horiek. Astelehenetik aurrera, familia bakoitzak bere txartela eskuratu ahal izango du zehaztutako puntuetan. Hondakin organikoak konpostagarriak diren poltsetan utzi beharko dira. Laster batean liburutegiko azpialdean jarriko den makina batean eskuratu ahal izango dira poltsa hauek, eta berau irekitzeko edukiontzientzako banatu den txartel berdina erabili beharko da.

Irailaren 12tik aurrera herriko 17 puntutan jarriko dituzte edukiontziak eta bakoitzak 2.200 litroko edukiera izango du.

Auzo-konpostaren planak bere horretan jarraituko du aldaketarik gabe.

Ostalaritza eta komertziotako kartoia eta errefusa, atez ate bilduko zaizkie ezarrita dauden ordutegietan. Arraindegitako hondakin organikoa ere euren ataritik bilduko zaie egunero astelehenetik larunbatera.