Azken 6 hilabeteetan %43a bideratu da birziklatzera eskualdean

Pasa den urtea, emankorra izan da zinez, eta hori islatzen duten zenbakiak azaldu nahi izan dituzte.

Amaia Azkueren hitzetan, “Azken bi urte eta gehiagoan eskualdean zero zabor bidean pausoak ematen aritu gara, eta horrek emaitzak eman dituela nabaritu dugu 2013ko balantzea egitean.” Helburua beti berdina izan dela gehitu du; ahalik eta gehien gaika sailkatu eta birziklatzera bideratzea. Hala, zabortegira doana ere ahalik eta kopuru txikienera murrizten joateko.

Ondo egiten ari direla lasai adierazi dezakela esan du Azkuek, izan ere,  2013a urtea aktiboa izan da eskualdean, eta horrek, bere emaitzak eman ditu ezpairik gabe. Maiatzean egindako sentsibilizazio kanpainaz gain, konpostaje kanpaina ere aurrera eraman da. Horiekin batera, herri askok euren hondakinak ahalik eta egokien kudeatzeko lanak ere egin dituzte:

Hala, Atez ateko bilketa eredua jarri zuten 5 herrik 2013ko uda hasieran eta aurtengo urtearen hasieran, Ikaztegieta ere batu zitzaien. Zero zabor herri deritzogun herriak ere areagotzen ari dira. 2013a hasi zenean, Orendain, Orexa eta Elduain ziren bide horretan pausoak eman zituztenak. Iaz ordea, herri ugari gehitu zitzaizkien: Berrobi, Altzo, Amezketa, Aduna, Berastegi eta Leaburu-Txarama.

Bestetik, konpostaje kanpaina ere aurrera eraman da, eta aurten ere dagoeneko beste bat martxan dagoela adierazi dute. 2013an, 2000 familia konpostatzaile inguru  zenbatu zituzten eskualdean. Garrantzitsua guztiz, zenbaki hori ere. Aipatutako 9 herrien organikoa eta konpostatzaile guzti horien materia organikoa ez da bideratzen zabortegira, eta kudeaketa egokia ematen zaiola bermatu daiteke.

Berdin gertatzen da, atez ateko bilketa duten herrietan sortutako materia organikoarekin ere; Alegia, Anoeta, Irura, Zizurkil, Villabona eta Ikaztegietako materia organikoa ere ez da zabortegira bideratzen. Hori, lorpen nabarmena da inondik ere.

Jarraian,  Gemmak Eceizak hartu du hitza, eta honek, datuen azalpenari ekin dio. 28 herriek osatzen dugun eskualdean, biztanleria igo egin dela adierazi du teknikariak, baina hala ere “azken urtetako joerari eutsiz, aurtengoan ere hondakinen sorkutza jeitsi egin da, eta maila altuago batean gainera, %7an hain zuzen ere”. 1667000 kilo gutxiago sortu ditugu eskualdean eta jauziaren arrazoiak, herritarren kontzientziazio maila areagotzen ari dela eta konpostaje programa izan direla azpimarratu du.

Sorrera jaitsi den bezala, sortutako hori ere hobeto kudeatu dela nabarmendu du Eceizak. “Urte batetik bestera zabortegira eraman den kopurua %14 murriztu dugu”. Horrek, zabortegiko tratamentu gastuak jaisten ditu. Zabortegian kudeatutako hondakinen murrizketa honek “birziklatzera gehiago bideratzen dugula esan nahi du. Hala,  2013ko birziklapen maila %39,2an kokatzen da eskualdean”.

Era horretan, biztanleriaren sorkuntza mota ere azpimarratu nahi izan du teknikariak. Hala, batazbeste, herritar bakoitzak 397 kilo zabor sortu ditu 2013 urtean, horietatik 156 kilo gaikako bilketen bitartez berreskuratu dira eta 242 kilo zabortegian isuri dira.

Gaika, sakontzeari ekin dio ondotik:

Organikoari dagokionez, atez ateko bilketa ekainean hasi arte ez zen inoiz biltzeko aukerarik izan eskualdean, beraz, aurrerapauso handia eman zela adierazi du. Gainera, sortzen den hondakinen erdia dela kontutan hartzen badugu, organikoa bereizita ateratzeko aukera izatea garrantzitsua da oso, zabortegira bideratu beharrean.

2013. urtean egindako lanen emaitza izan da, ontzi arinen sailkapenaren igoera ere: %28,2 igo delarik. Atez ateko bilketari eta maiatzean aurrera eramandako sentsibilizazio kanpainari esker, herritarrek frakzio hau askoz ere hobeto sailkatzen dutela nabaritu da. Pisuz hain arina izanagatik ere, halako portzentaia bat emateak, herritarrek, ondo egiteko aukerari  eutsi diotela esan nahi duela gehitu du teknikariak.

Aipatutako sentsibilizazio kanpainari esker, arroparen edukiontzien erabilera ere nabarmen igo omen da. Aipatutako bi urteen artean,  %14 igo da berrerabili eta birziklapenera bideratu den arropa kopurua.

Beiraren edukiontziak, 80. hamarkadatik daude gure herrietan, eta herritarrek erabilera ona ematen diétela adierazi dute. Hala ere, hobetzeko tarterik izaten da beti, eta beiraren kasuan ere, %2,4 bada ere, birziklatzera bideratu den kopurua igo egin da 2012tik 2013ra.

Andoaingo garbigunea ere, 2013ko berria izan da.  Urrian ireki zen, eta 3 hilabete hauetan bertara eraman den hondakinen %62a birziklatu dela azpimarratu du. Hauek dira Garbigune honetara eraman daitezkeen hondakinak:

• Obra hondakinak
• Plastikoak: bidoiak, bilgarriak
• Gauza handiak: altzariak, koltxoiak
• Papera eta kartoia
• Metalak eta txatarra
• Inausketako eta lorezaintzako
• hondakinak
• Egurra: paletak, kaxak, oholak
• Tailerretatik ez datozen autoen neumatikoak
• Arropa
• Beirazko ontziak
• Plastikozko, metalezko eta brik-motako ontziak
• Etxetresna elektrikoak: hozkailuak, garbigailuak, ordenagailuak, telebistak
• Etxeko hondakin arriskutsuak: fluoreszenteak, pilak, sukaldeko eta autoetako olioa, bateriak, pinturak, aerosolak, disolbatzaileak, fitosanitarioak, tonerrak, etab.

-Konpostajearen inguruan ere lan handia egin da eta oraindik ere jarraipena izaten ari da. Lehenengo konpostaje kanpaina egin zen Mankomunitatetik iaz, eta lehendik ere eskualdean ziren konpostagileekin, 2000 familia inguru kontabilizatu dituzte euren organikoa, autogestionatzen dutenak. Kalkulatzen da, gure eskualdean, urtean 500 tona hondakin kudeatzen direla konpostajearen bidez eta beraz, ez dira zabortegira bideratzen, horrek duen kostua ere aurreztuz.

-Atez ateko herriek uda hasieran ekin zieten euren kudeaketa berriari. Hala, azken 7 hilabetetako balorazioa egiteko aukera da soilik. Hasieratik abendurarte, parte hartzeak goranzko joera izan duela ikusi dute eta beraz, kilo kopuruak ere igotzen joan dira.

Hasi zirenetik mediak aterata, %75a bideratzen da birziklatzera, eta beraz, %25a da zabortegira eramaten dena. Birziklatzera bideratzen den %75 hori, hurrengo gaiek osatzen dute:

Organikoa %49, 2:  470mila kilo; 

Ontzi arinak: %16,5 : 157 mila kilo 

Papera %9,4 : 89460 . Paperaren kasuan, atez ateko herrietan berez sorkuntza handiagoa da, baina Villabonako papera eta kartoiaren bilketa edukiontzietan egiten denez, ez da atez ateko datuetan kontenplatzen.

Horiek birziklatzera bideratzen direnak, beraz, errefusa %25ean geratzen da. Baina esan behar da, hobetzeko tartea uzten duela honek. Izan ere, %25 horretan, kalean herritar batzuk uzten dituzten poltsak ere barnebilduta daude. “Portzentaia jaisteko aukera izango genuke beraz, herritar horiek ere sisteman parte hartu eta euren hondakinak gaika sailkatuko balituzkete”.

Atez ateko bilketa hauekin  azpimarratzekoa da ezarri zenetik, eta beraz, 2013ko azken 6 hilabeteen media egiten bada,  %43a izan dela lortu den birziklapen maila eskualdean.

Amaitzeko, Amaia Azkuek hartu du berriz ere hitza:  “Datuek erakusten duten moduan, ondo egiten ari garela harro esan dezakegu.  Pausoka pausoka, jarritako helburuetara iristen ari gara bai Mankomunitatean eta baita herrietan ere eta hori, herritarrei esker izaten ari da. Herritarrak, euren arduraren jabe dira eta hondakinen kudeaketa geroz eta egokiago bat egiten ari gara horri esker. “

Azkuek esan moduan, aurrera begira, ondo egiten jarraitzeko aukerak badaude, eta horri helduko diotela adierazi du, 2014 urte honetan ere.  Hori lortzeko, eskualdeko herri guztiek euren herriko hondakinen kudeaketan aldaketak egiteko beharko dituzten baliabide guztiak jarriko dizkietela  eskuragarri Mankomunitatetik azpimarratu du.

Aurtengo urteari begira, hainbat berri azaldu ditu lehendakaria. Batetik, atez ateko bilketarekin eskualdeko zazpigarren herria izango dela Ibarra. Bestetik, landa eremuan Zero zabor izateko bidean lanean ari diren beste herri asko daudela dageneko adierazi du, euren organikoa herrian kudeatuz eta errefusaren edukiontziari mugak ezarriz. Urte honetan zehar, 19 herriek bide hau hartuko dutelarik.

Konpostajearean bigarren kanpaina ere dagoeneko martxan da eskualdean, eta 1262 konpostagailu gehiago jartzea aurreikusten da, honekin, 3500  familia konpostatzaile izatea espero delarik bigarren kanpaina hau amaitzean.

Amaia Azkuek  adierazi duenez, “eskualdeari eta ondorengoei etorkizun hobe bat uzteko helburuarekin ari gara bidea egiten. Eta gaur ikusi dugun bezala, ondo ari gara”.

Herritarrekin batera, alde ederra egiten ari gara eskualdean!